Hangi Taraftasın?

Başbakan Erdoğan, Soma’daki ölümlerin normal olduğunu göstermek için 19. yüzyıldan örnekler verdiğine göre, benim de 1931 yılında yazılmış bir madenci şarkısını hatırlatmam tuhaf olmaz sanırım. Bugün Açık Radyo’da duyduğumda, 'Which side are you on?' (Hangi Taraftasın?) sorusunun aslında ne kadar güncel bir soru olduğunu fark ettim.

En çok yakındığımız konuların başında kutuplaşma ve birbirimizi anlayamamak geliyor. Öyle ki gazetelerin, uzmanların, siyasilerin, ailenin yanlış yönlendirmesiyle birbirini tanımadan düşman haline geliyor insanlar. Sanırım buradaki temel sorunlardan birisi de insanların kendilerini etiketlerle, partilerle, inançlarla, ırkla, şucu ya da bucu olmakla tanımlamaları. Kendinizi Meral’ciyim veya Meral karşıtıyım diye tanımladığınızda Meral’e söylenen sözleri de kişisel olarak üzerinize almanız çok doğal, oysa düşüncelerin tartışıldığı bir ortamda bu türden çatışmaların çıkması çok da mümkün değil.

Son zamanlarda önyargısız olmak, her düşünceye saygı duymak ile rüzgar nereden eserse yelkenleri o yöne çevirmek, iki tarafı da idare etmek birbiriyle karıştırılır oldu. Özgürlük mücadelelerine de, polisin yaptığı insanlık dışı saldırılara da aynı mesafedeyim demek olası mı? Bazı kişiler, en temel hak arayışlarında bile, düşüncelerini muğlak ifadelerle ortaya koymayı bir beceri sanıyor, oysa bu tür davranışlardaki sünepelik hemen belli oluyor. İktidarın yarattığı baskı ortamından konuşamıyor ve hiçbir konuda düşüncenizi net olarak açıklayamıyorsanız, hiç değilse bunu söyleyin. Baskıdan konuşamıyorum demek bile susmaktan ya da konuşur gibi yapmaktan daha iyi.

Ben, özgür, bağımsız, analitik düşünce ile kaypaklık, sünepelik kavramlarının kasıtlı olarak karıştırıldığını düşünüyorum. Anlamsız bir kutuplaşma yaratıp burada insanları bir yan olmaya zorlamak farklı, ülkende gencecik çocukların özgürlük için sokaklara çıkmasını, işçilerin yaşam hakkını savunmak için toplanmalarını, insanların ormanları korumak için eylem yapmalarını eleştirmek farklı. Bu hangi çayı seversiniz ya da kahveniz nasıl olsun gibi bir seçim değil, yaşamsal bir sorun. Bu ikilem her insan için, dolayısıyla sanatçılar için de geçerli. Eğer özgür olarak öykü yazmak, çalgı çalmak, resim yapmak istiyorsanız, bazı konularda taraf olmak gerekir. Bu, birilerini dışlamak veya cephe almak değil, tam tersi birleşmek anlamına geliyor. Sokaktaki gençlerle, madendeki işçilerle, konserlerinize gelen halkla, öğrencilerle. Şunu da eklemek gerekir ki, ezenle ezilen arasında, güçlü ile güçsüz arasında, aşırı güç kullanan polisle silahsız göstericiler arasında tarafsız olduğunu söylüyorsan, ezenin, güçlünün, polisin, gaz kapsüllerinin yanındasın ve bu zorbalığı destekliyorsun demektir. 'O da haklı, bu da haklı' dediğin zaman, çocuğunu yitiren annenin, gözünü yitiren eylemcinin tam karşısında olduğunu ne olursun gör.

Aşağıda, Pete Seeger'ın maden işçilerine ve tüm insanlığa sorduğu soruyu, kendimize de dostlarımıza  da sormalıyız: Hangi taraftasınız?

 Pete Seeger, Which side are you on?

Hangi Taraftasın ? ⁽¹⁾

Derler ki Harlan County’de,

Herkes bir yan tutmuş.

Ya sendikalı yoldaş olacaksın,

Ya Şerif Blair hesabına çalışan bir katil.

Peki siz hangi taraftasınız dostlar, hangi tarafta?

Babam madenciydi,

Madencinin oğluyum ben.

Birlikte savaşacağız dostlar,

Zafere kadar.

Peki sen hangi taraftasın dostum, hangi tarafta?

Dostlar, bana

Nasıl yaşayacağınızı söyleyin,

Alçak bir grev kırıcı olarak mı,

Yoksa adam gibi bir adam mı?

Peki sen hangi taraftasın, hangi tarafta?

İşçi kardeşlerim gelin,

Size bir müjdem var.

Sendikamız var artık,

Örgütleniyoruz.

Peki siz hangi taraftasınız, hangi tarafta?

Müzik: Anonim

Sözler: Florence Reece (1931)

  Kaynakça:

(1) Seeger, Pete - Which side are you on? Greatest Hits (1967) -Çeviri hataları  bana aittir.

Which Side Are You On

Which side are you on boys?

Which side are you on?

They say in Harlan County,

There are no neutrals there,

You'll either be a union man,

Or a thug for J.H.Claire.

Which side are you on boys?

Which side are you on?

My daddy was a miner,

And I'm a miner's son.

He'll be with you fellow workers

Until the battle's won.

Which side are you on boys?

Which side are you on?

Oh workers, can you stand it?

Tell me how you can.

Will you be a lousy scab

or will you be a man?

Which side are you on boys?

Which side are you on?

Come all of you good workers,

Good news to you i'll tell,

Of how the good old union

Has come in here to dwell.

Which side are you on boys?

Which side are you on?